Σάββατο 29 Μαΐου 2010

Η ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ


Η Αρουντάτι Ρόι γεννήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1961, στην περιοχή Κεράλα της νότιας Ινδίας, από μητέρα χριστιανή και πατέρα ινδουιστή. Σπούδασε αρχιτεκτονική αλλά ασχολήθηκε ουσιαστικά με τη συγγραφή σεναρίων για τον κινηματογράφο. Σήμερα ζει στο Νέο Δελχί με το σύζυγό της, το σκηνοθέτη Πραντίπ Κρίσεν. Έχει τιμηθεί με το μεγάλο βραβείο της Παγκόσμιας Ακαδημίας Πολιτισμού. Το αποκορύφωμα ήταν η απονομή του βραβείου Μπούκερ το 1997 για το πρώτο βιβλίο της «Ο Θεός των μικρών πραγμάτων», που αποτέλεσε αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στους εκδότες πολλών χωρών. Το αξιοσημείωτο είναι ότι το χρηματικό έπαθλο το παραχώρησε στον οικολογικό αγώνα. Η ίδια στάθηκε στο πλευρό των αγροτών της κοιλάδας Ναρμάντα της κεντρικής Ινδίας, με αποτέλεσμα να συλληφθεί επειδή εναντιώθηκε μαζί τους στην κατασκευή ενός γιγάντιου φράγματος, απειλή για την ευημερία της περιοχής. Επίσης, για την αντιπολεμική της δράση που συνεχίζεται, τιμήθηκε με το βραβείο Ειρήνης του Σίδνεϊ το 2004.
Το βιβλίο της «Η σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας» είναι επίκαιρο στις μέρες μας καθώς εμπεριέχει ένα βαθύ προβληματισμό για τη σημερινή δημοκρατία. «Μια δημοκρατία που χωρίς να το αντιληφθεί ο πολίτης μεταλλάχθηκε σε οικονομική ακρίδα η οποία πέφτει στο σιτοβολώνα και ρημάζει την ελπίδα της κοινωνικής ισότητας και του δικαιώματος της ζωής». Μιλάει για μια οικονομική δημοκρατία στην οποία οι ζωές των πολλών θυσιάζονται για τις ανέσεις των λίγων. Ισότητα δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ. Απλά η ανισότητα και η αναξιοκρατία δεν είναι αντιληπτή από τους πολλούς. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην μακρινή Ινδία. Εκεί η έννοια της δημοκρατίας συγχωνεύεται με τη σκληρή πραγματικότητα της ελεύθερης αγοράς. Αυτό μήπως δεν μας θυμίζει τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα; Τα οικονομικά κέντρα διαχείρισης της πολιτικής εξουσίας έχουν καταστήσει την αγορά πρωταρχικό παράγοντα δημοκρατίας. Η συγγραφέας του βιβλίου καταγγέλλει αυτή τη σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας. Οι πολιτικοί παραπλανούν το λαό μέσω των ΜΜΕ, τον κρατούν σε μια κατάσταση άγνοιας, λανθασμένων εντυπώσεων και πνευματικής ομηρίας στο βωμό των οικονομικών τους συμφερόντων.
Μέσα από αυτό το βιβλίο η συγγραφέας μάς πληροφορεί για το πώς λειτουργούν τα ΜΜΕ στην Ινδία, π.χ. την περίοδο των εκλογών και διαπιστώνει ότι στο βωμό της οικονομικής δημοκρατίας παραπληροφορούν και χειραγωγούν τους πολίτες καλλιεργώντας θρησκευτικό και εθνικιστικό φανατισμό. Η Ινδία είναι μια οικονομικά υπόδουλη χώρα αλλά δεν είναι η μόνη, αν αναλογιστεί κανείς τις τρέχουσες συνθήκες στην Ελλάδα.
Η Αρουντάτι Ρόι, ευαισθητοποιημένη από όσα συμβαίνουν γύρω της, τα οποία λίγους αγγίζουν, παρουσιάζει μια σειρά από δοκίμια που αφορούν τη σκοτεινή πλευρά της δημοκρατίας στη σύγχρονη Ινδία. Καταγγέλλει τον πολιτιστικό εθνικισμό και το νεοφασισμό, την περιθωριοποίηση θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων, την τρομοκρατία και τέλος την εκμετάλλευση και την απάνθρωπη μεταχείριση των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων. Τα κείμενά της δίνουν ελπίδα και αισιοδοξία στα θύματα της οικονομικής δημοκρατίας.
Email στο συντάκτη Ευμορφία Ζήση

Συγγραφέας
Εκδοτικός Οίκος
Μετάφραση
Μαργαρίτα Μηλιώρη, Κυριάκος Μαργαρίτης
Κατηγορία
Ιστορία/Δοκίμιο/Μελέτη

Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2010

Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ





Το βιβλίο αυτό ανήκει στους ελάχιστους. Ίσως να μη ζει πια κανένας απ' αυτούς. Μπορεί να είναι εκείνοι που κατανοούν τον "Ζαρατούστρα" μου: "πώς θα ήταν δυνατόν να με μπερδέψουν με εκείνους για τους οποίους φυτρώνουν αφτιά που τους ακούνε σήμερα;" - Εμένα μου ανήκει το μεθαύριο. Μερικοί γεννιούνται μετά θάνατον.

Τους όρους κάτω από τους οποίους με καταλαβαίνουν και με καταλαβαίνουν "αναγκαστικά" -τους γνωρίζω πολύ καλά. Πρέπει να είναι κανείς έτοιμος μέχρι σκληρότητας στα πνευματικά πράγματα, προκειμένου να αντέξει τη σοβαρότητα μου, το πάθος μου. Πρέπει να είναι κανείς ασκημένος να ζει στα βουνά - να βλέπει "κάτω" του την αξιοθρήνητη, εφήμερη πολυλογία της πολιτικής και της φιλαυτίας των λαών. Πρέπει να έχει γίνει κανείς αδιάφορος, πρέπει να μη ρωτά αν η αλήθεια ωφελεί, αν αποβαίνει μοιραία... [...]

(από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2009

ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ


Ο Φίλιπ Ροθ είναι ένας από τους σπουδαιότερους Αμερικανούς συγγραφείς και έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία για το έργο του, μεταξύ των οποίων δυο φορές με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας και το βραβείο Αμερικανών κριτικών λογοτεχνίας. Τα βιβλία του είναι ευρύτατης θεματολογίας και είναι παραγωγικότατος (αυτό είναι το 29ο βιβλίο του).

Το έργο του «Αγανάκτηση», ενώ σε πρώτο επίπεδο είναι μια εξιστόρηση της διαδρομής ενός νέου στην εφηβεία και αμέσως μετά, σε δεύτερο, πολύ «διακριτικά» αναφερόμενο, δίνει τόνους μεταφυσικής παρατήρησης. Άσχετα με το αν αυτό αποτελεί τέχνασμα του συγγραφέα ή πιο πρόσφατη γνώση του, όπως συχνά συμβαίνει με πολλούς καλλιεργημένους ανθρώπους όταν προχωράνε αρκετά στην ηλικιακή κλίμακα, αποδεικνύεται σαν άποψη πετυχημένη, ίσως και ερεθιστική.

Ο Μάρκους, μοναχοπαίδι Εβραίων γονιών που διατηρούν χασάπικο κόσερ*, μεγαλωμένος σε γειτονιά με πολλούς Εβραίους, φθάνει σε ηλικία επιλογής πανεπιστημίου. Απογοητευμένος από την καταπιεστική, αρρωστημένα υπερ-προστατευτική συμπεριφορά του πατέρα του, παρ’ ότι ο ίδιος είναι αυτό που θα αποκαλούσαμε ένα καλό παιδί, καταφεύγει σε ένα πανεπιστήμιο που είναι μακριά από το σπίτι του ώστε να ξεκόψει από όσα τον έπνιγαν. Δεν ξέρει, μα θα το μάθει, πικρά ίσως, ότι ο τρόπος για να ξεφύγεις από κάτι -οτιδήποτε-, δεν είναι να πας σε άλλη γειτονιά, αλλά να το αντιμετωπίσεις, αλλάζοντας τον τρόπο που εσύ ο ίδιος το ερμηνεύεις και το βιώνεις.

Τη συμπεριφορά λοιπόν της φυγής σαν μέσο σωτηρίας από ό,τι δεν του «ταιριάζει», την εφαρμόζει και όταν κάτι τον ενοχλεί στα δωμάτια που κοιμάται με άλλους φοιτητές. Είναι ο μοναδικός φοιτητής που αλλάζει κοιτώνες μέχρι να βρει ένα ερημητήριο για έναν και μόνο φιλοξενούμενο, που παρέμενε για χρόνια κλειστό λόγω ακαταλληλότητας. Η μάχη του με τα πρότυπα συμπεριφοράς του πατέρα του, αν και γίνεται ασυνείδητα, επεκτείνεται σε κάθε φάση της φοιτητικής του ζωής. Ο τρόπος όμως που αντιδρά στο δικό του καινούργιο, την ερωτική συνεύρεση, απελευθερώνει μια αντίδραση που θυμίζει τη συμπεριφορά του πατέρα του. Όποτε συναντούσε κάτι αλλιώτικο, του έδινε μια προσωπική ερμηνεία που αυτόματα το μετουσίωνε σε επισφαλές, και όχι μόνο. Η ύπαρξή του Μάρκους χαρακτηρίζεται από μια εσωτερική μάχη, τα γεγονότα υψώνονται σαν τείχη γύρω του, μα η ζωή του, αν και είναι μοναχική, τον επιβραβεύει με μια αριστούχο πορεία. Μέσα του ο πόλεμος συνεχίζεται, μεταξύ αγριεμένων αντιπάλων, ενώ παράδοξα μα εξηγήσιμα οι δυο εμπλεκόμενοι είναι ουσιαστικά ένας. Ο ίδιος. Το πριν, και το μετά. Τα πατρικό σχεδιάγραμμα ζωής με τα αδιαπραγμάτευτα πιστεύω του, κόντρα στις νεανικές ανησυχίες του αγνώστου και την αναζήτηση της αλήθειας. Η πίστη στο οτιδήποτε, λόγω συνήθειας, θρησκοληψίας, οικογένειας, κοινωνίας ή και φανατισμού, σε πόλεμο με την πνευματική καλλιέργεια που βρίθει τεκμηριωμένων επιχειρημάτων.

Ο πόλεμος στο υποσυνείδητο του Μάρκους, ξεσπάει στην πραγματικότητα του πανεπιστημίου, όταν κατακεραυνώνει με το λόγο τη μέγιστη αρχή του, τον πρύτανη. Η τεκμηριωμένη επανάστασή του εναντίον, μεταξύ άλλων, της θρησκευτικής πίστης, αντιμετωπίζεται αρχικά μάλλον με θαυμασμό. Αλλά αν το σύστημα επιτρέπει τον πλουραλισμό στα λόγια, και καμαρώνει μάλιστα για το ότι παρέχει την ελευθερία γι’ αυτό, τιμωρεί αυστηρά στην πράξη την καταπάτηση των κανόνων του. Έτσι, όταν ο Μάρκους υιοθετεί μια επουσιώδη κομπίνα, που όλοι εφαρμόζουν, εντοπίζεται και καταδικάζεται σε ... θάνατο (;), επιβεβαιώνοντας ότι το σύστημα ψάχνει την ευκαιρία για να συντρίψει στο δικό του γήπεδο, όσα στο πνευματικό το κατατροπώνουν.

Ένα βιβλίο επίκαιρο, άσχετα αν διαδραματίζεται στα 1950, αφού οι κόσμοι γονιών και παιδιών πάντοτε θα διαφέρουν και θα συγκρούονται. Είναι μια ευκολοδιάβαστη ιστορία ενός ταξιδιού – ενός ταξιδιού μέσα σε ένα άλλο μεγαλύτερο ταξίδι αν δούμε και τη μεταφυσική χροιά που δίνει ο Ροθ-, που από κάποια πλευρά του, και σε κάποια ένταση, όλοι το κάνουν. Για να μαθαίνουν όσοι δεν το ξέρουν, να θυμούνται όσοι το πέρασαν και να αφυπνίζονται όσοι δεν αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει γύρω τους.

Συγγραφέας




Εκδοτικός Οίκος
ΠΟΛΙΣ




Μετάφραση
Αθηνά Δημητριάδου

Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2009

"ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ" ΝΟΑΜ ΤΣΟΜΣΚΙ


Ο Τσόμσκι πιστεύει ότι η ελευθερία να αμφισβητεί κανείς την εξουσία δεν συνιστά ακριβώς ευκαιρία, αλλά ανάληψη ευθύνης και αυτό ακριβώς κάνει χρησιμοποιώντας τη δυνατότητα που του δίνει η συγκεκριμένη μορφή δημοσιογραφίας, δηλαδή οι στήλες συνεργατών όπου εκφράζεται ελεύθερα η γνώμη τους. Αυτά τα σύντομα δοκίμια που προκάλεσαν μανιασμένες συζητήσεις, αποτελούν μια πλήρη συλλογή των άρθρων γνώμης που έγραψε ο συγγραφέας μέχρι σήμερα για το πρακτορείο των New York Times, ώστε να φτάσουν στους αναγνώστες μέσα στη δική τους δημοφιλή καθημερινή εφημερίδα, και ο Τσόμσκι δείχνει ότι μπορεί να μιλά πειστικά για την ουσία των σημερινών αντιφάσεων, εξαπατήσεων και της κρυφής φρίκης με λίγες εκατοντάδες λέξεις, κατά τον ίδιο τρόπο που μπορεί να το κάνει με εκατοντάδες σελίδες.

Σε αντίθεση με τους προφήτες και τους παντογνώστες του πολιτικού κέντρου της Ουάσιγκτον που φιγουράρουν μονίμως στα τηλεοπτικά τοκ σόου, τα κείμενα του Νόαμ Τσόμσκι δεν αντλούν τις πληροφορίες τους από ψιθύρους ανώνυμων αξιωματούχων, από τα κουτσομπολιά που διαρρέουν από τους πολιτικούς κύκλους ή από το κουβεντολόι στο χριστουγεννιάτικο πάρτι του Ντόναλντ Ράμσφελντ. Βασίζονται στη συγκέντρωση των διαθέσιμων γεγονότων –που συχνά είναι άβολα για την άρχουσα τάξη και συνεπώς τα αγνοούν οι επαγγελματίες ρεπόρτερ– και στα λόγια και τα έργα των ισχυρών αξιωματούχων. Είναι το είδος της εργασίας που θα απέκλειε το γράφοντα από τους διαδρόμους της εξουσίας – μέγα αμάρτημα στον κόσμο της ελιτίστικης δημοσιογραφίας, αν όχι ένας θαυμάσιος τρόπος για να χάσει κανείς τη δουλειά του.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΛΙΒΑΝΗ

Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2009

"Ε, ΠΡΟΕΔΡΕ"

Το νέο βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη αποτελεί πρόκληση για τα κλισέ της καθιερωμένης συμβατικής σκέψης και γίνεται εξαιρετικά επίκαιρο, καθώς κυκλοφορεί συμπτωματικά με την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών.
Ο συγγραφέας διερευνά με βάση την ελληνική και παγκόσμια εμπειρία τα μυστικά της Ηγεσίας, λίγο πριν, λίγο μετά την κατάκτηση της εξουσίας. Τα κεφάλαια του βιβλίου είναι αποκαλυπτικά: Στην Κόψη του Νήματος. Οι Εκατό Ημέρες. Η Σεναριακή Σκέψη με τα Τρία Σενάρια. «Είναι η Ψυχολογία, Πρόεδρε».
Μ’ έναν ακροβάτη στο εξώφυλλο του βιβλίου, ο Μίμης Ανδρουλάκης αυτοπαρουσιάζεται σαν υψοφοβικός και εξομολογείται τον ίλιγγο και το θαυμασμό που νιώθει όταν βλέπει ακροβάτες στο σκοινί· τον ίδιο ίλιγγο, και ίσως μεγαλύτερο θαυμασμό, νιώθει και όταν βλέπει τον «Πρόεδρο» να τεντώνει το σκοινί και να ετοιμάζεται να κάνει τα πρώτα βήματα στα ύψη της εξουσίας. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας στον πρόλογό του: το Ε, Πρόεδρε! δεν είναι τίποτα παραπάνω από τις συμβουλές –Θεέ και Κύριε!– ενός «υψοφοβικού» προς έναν τολμηρό, ριψοκίνδυνο «ακροβάτη». Θέλει θράσος, το ξέρω, ένας που δεν αντέχει ούτε οπτικά τα ύψη να δίνει «μαθήματα» στον ακροβάτη για την κλίση του σώματος, τις κινήσεις των χεριών, τις μετατοπίσεις του κέντρου βάρους, την αντιστάθμιση και την εξισορρόπηση.
Συγγραφέας: Ανδρουλάκης Μίμης
Εκδότης: Καστανιώτη
Κατηγορία: Έλληνες Συγγραφείς
ISBN: 9789600349856
Ημερομηνία έκδοσης: 18/09/2009

Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2009

10 ΛΕΠΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ


Χρειάζονται μόνο 10 λεπτά από το χρόνο μας για μια πιο «πράσινη» καθημερινότητα. Το βιβλίο μάς δείχνει πώς θα την κάνουμε πράξη. Το να ζεις οικολογικά δεν σημαίνει να ζεις στερημένα, αλλά σύμφωνα με τις πραγματικές σου ανάγκες. Η τρίτη χιλιετία οφείλει να είναι «πράσινη», με συντονισμένη δράση, με υπευθυνότητα και σεβασμό προς το περιβάλλον. Το βιβλίο έχει στόχο να γίνει μια «χρυσή βίβλος» με όλες τις πρακτικές συμβουλές που χρειαζόμαστε για να γίνουμε
σύμμαχοι της Γης στην οποία ανήκουμε.

Γνωρίζετε ότι…

• Μία τσίχλα χρειάζεται 5 χρόνια για να διαλυθεί στο φυσικό περιβάλλον;
• Για να παραχθεί ένα κιλό βοδινό κρέας αναλώνονται 10.000 λίτρα νερό;
• Καταναλώνουμε 15 φορές περισσότερο από τους παππούδες μας;

Οι κλιματικές αλλαγές, η ρύπανση, η λειψυδρία, ο «διατροφικός εφιάλτης» είναι πλέον γεγονός, επηρεάζουν τη ζωή μας και υπονομεύουν το μέλλον μας. Κι όμως, υπάρχουν λύσεις. Αρκεί να κινητοποιηθούμε και να πάρουμε τα ηνία στα χέρια μας.

Η Anne Tardy, γνωστή γαλλίδα δημοσιογράφος και ακτιβίστρια, προτείνει καθημερινές πρακτικές, που μπορούν να εφαρμοστούν από τον καθένα μας, και μας παρακινεί ν' αλλάξουμε συνήθειες για ν" αντικρίζουμε με χαμόγελο το μέλλον «που έχουμε δανειστεί από τα παιδιά μας».

Γραμμένο με αμεσότητα και ζωντάνια, το βιβλίο περιέχει πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες και απλές συμβουλές. Καλύπτει όλα τα θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον, όπως η εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι και τη δουλειά, η ανακύκλωση, η διαχείριση των απορριμμάτων και η κομποστοποίηση, ο οικολογικός καθαρισμός του νοικοκυριού μας, τα «πράσινα» προϊόντα προσωπικής περιποίησης, τα βιολογικά τρόφιμα, οι εναλλακτικοί τρόποι μετακίνησης και πολλά άλλα.

Συγγραφέας: Anne Tardy
Μετάφραση: ΕΦΗ ΑΝΔΡΙΩΤΗ
Εκδόσεις: ΚΡΙΤΙΚΗ
Σελίδες: 256
Έτος έκδοσης: 2009